Petit lexique français-nahuatl
Lettre S
.Sable, n.m.
xālli
(sur le).Sable,
xālpan locatif
.Sablonneux, adj.
xālloh
(lieu).Sablonneux
xāllah locatif
.Sabot, n.m.
huapalcactli
.Sac, n.m.
matlaxiquipilli, xiquipilli
.Sac pour porter des fardeaux
tlamāmalxiquipilli
.Sacerdoce, n.m.
teōpixcāyōtl
.Sacoche, n.f.
matlaxiquipilli
.Sacré, adj.
teōyoh
.Sagace
yōlizmah pft.
.Sage, n.m.
tlamatini
.Sage, adj.
īxtlamatqui
.Sage-femme.
tīcitl, tlahmatqui
.Sagement
nematcāyōtica
.Sagesse, n.f.
neihmatiliztli
.Saigner qqn.
zo v.t. tē-.
.Saigner quelqu'un avec une lancette, une pointe d'obsidienne
itzmīna v.t. tē-.
(se).Saigner
ihzo v.réfl., zo v.réfl.
.Saisi
tlatzītzquīlli
.Saisir qqch.
āna, v.t. tla-., quītzquia v.t. tla-., tīlīnia v.t. tla-. ou v.t. tē-., tzītzquia, v.t. tla-. ou v.t. tē-.
.Saison des pluies.
xōpaniztli:
(à la).Saison des pluies.
xōpan locatif, xōpaniztempan locatif, xōpantlah locatif
.Salade, n.f.
tlanechicōlquilitl
.Salaire, n.m.
tlaxtlāhuīlli
.Sale, adj.
ahtlapactli, catzāhuac, catzactic, catzactix, tetlahēlli, tlazōlloh, tzōyoh
(devenir).Sale
catzāhua
.Salé, adj.
iztayoh, poyec ou popoyec
(au goût).Salé
poyeltic
(désagréablement).Salé
iztachichic
(très).Salé
poyelpahtic
(devenir).Salé
poyelia v.réfl.
.Saler qqch.
poyelia v.t. tla-.
.Saleté, n.f.
catzactiliztli, catzāhuacāyōtl, catzāhualiztli, chichictli, teuhyōtl, tzōtl
.Sali, adj.
chichicauhqui, chichicyoh, tlaāxīxtli
.Salir, v.t.
catzāhua, catzactilia, chichicoa, chichictilia, tzōyōtia v.t. tla-., zoquiāltia v.t. tla-.
.Salive, n.f.
chihchitl, iztlactli, tēnāyōtl, tēncualactli
.Saliver
iztlacmēya v.réfl.
(faire).Saliver qqn.
iztlacmēyaltia v.t. tē-.
.Salle de musique
tlapītzalōyān locatif
.Salle du conseil
nenohnōtzayan locatif
.Salpêtre
tequixquitl
.Saluer qqn.
ciyāuhquetza, v.t. tē-., tlahpaloa, v.t. tē-.
(se).Saluer
tlahpaloa v.récipr.
.Salut, délivrance
nemāquīxtiliztli, tēmāquīxtiliztli
.Salutation, n.f.
netlahpalōliztli, tētlahpalōliztli
.Sandale, n.f.
cactli
.Sandale en palmier
zōtolcactli
.Sang, n.m.
eztli
.Sangle, n.f.
cuitlalpihcayōtl
.Sangle de portefaix
mecapalli
.Sanglot, n.m.
tziucnoliztli
.Sangloter, v.i.
chohchōca v.i., tzihtzicnoa v.i., tziucnoa, tzotzonoa v.i.
.Sans cesse
achchica
.Santé n.f.
pāccāyeliztli, pahtiliztli
.Saphir n.m.
ximmātlālitztli
.Sapin sacré du Mexique
oyametl
.Sapotiller n.m.
tzapotl, tezontzapotl
.Sarcler
xiuhpohpohua v.t. tla-., xiuhpohpoxoa v.t. tla-., xiuhtlāza v.t. tla-.
.Satisfaction n.f.
quicempāctiliztli
.Satisfaire qqn.
pachihuītia, v.t. tē-., yōliuhtlālia v.t. tē-., yōlmaxiltia v.t. tē-.
(être).Satisfait
āhuiya v.i., pācticah, pāctinemi
.Sauce n.f.
mōlli
.Sauce piquante n.f.
tlemōlli
.Saumâtre
popoyec
.Saut, n.m.
chololiztli ou pancholōliztli
.Sauter, v.i
choloa ou pancholoa v.i., tzicuīni v.i.
(faire).Sauter
chichitōnia
.Sauterelle, n.f.
chachatl, chapolin, tapachichi, tzāhuanittzin
.Sauvé
pāctani
.Sauver qqn.
māquīxtia
.Sauveur n.m.
tēmāquīxtih
.Savane n.f.
zacaīxtlāhuatl
.Savant
quimatini, tlahmatqui, tlamatini
.Saveur, n.f.
huēlicāyōtl
.Savoir, v.t.
mati
.Savoir, n.m.
tlamatiliztli
.Savon végétal
ahmōlli
(se).Savonner la tête
ahmohuia v.réfl.
.Savoureux, adj.
ahhuiyāc, huēlic, huēlicāmachōni
.Scandale, n.m.
neizahuiliztli
.Scandaleux, adj.
macaxoc, tētzāuhohuih
.Scarabée, n.m.
pinacatl, temōlin, mayātl
.Sceau, n.m.
nenecuilhuāztli
.Science, n.f.
tlamatiliztli
.Science vaine, inutile
nēnquīzcatlamatiliztli
.Scier, v.t.
xotla
.Scier des planches
huapalxohxotla
.Scieur de planches
huapalxohxotlani
.Sciure n.f.
cuauhpinolli, cuauhtextli
.Scorpion, n.m.
cōlōtl. Cf. aussi ācaltetepōn
.Scribe n.m.
tlahcuiloh ou tlahcuiloāni éventuel
.Sculpté sur pierre
tetlahcuilōlli
.Sculpter qqch
cuihcui v.t. tla-.
.Sculpter la pierre
tetlahcuiloa v.i.
.Sculpteur n.m.
tlacuihcuic
.Sculpture n.f.
tlacuihcuīliztli
.Sculpture sur pierre
tetlahcuilōliztli
.Sec, adj.
huācqui
(très).Sec
huahuaztic
(qui).Séche qqch.
tlachichinoāni
.Séché
tlahuātztli
.Séché au four
tlehuācqui
.Sécher qqch.
huātza v.t. tla-.
.Sécher, devenir sec.
huāqui v.inanimé
(faire).Sécher qqch.
chichinoa v.t. tla-., tōnalhuātza v.t. tla-.
.Sécheresse, n.f.
huāccāyōtl
.Secouer, v.tr.
huihuixoa v.t. tla-., neloa v.t. tē-., tetzīloa v.t. tla-. ou v.t. tē-., tzetzeloa v.t. tla-.
(se).Secouer
tzetzeloa v.réfl.
.Secourir qqn.
tlaōcolia v.t. tē-.
(le).Secret, ce qu’on doit cacher ou taire
ichtacāyōtl
.Secret, secrète
ichtacāyoh
.Secrètement
ichtacā
.Séduire v.tr.
āhuilpahhuia v.t. tē-., camanalhuia, tlacāhuiloa , xōchihuia, yōlēhua
.Séduit adj.
tlatlachīhuīlli
.Seigneur n.m.
tēuctli
(le rang, la dignité de).Seigneur.
tēucyōtl
.Seins, n.m.pl.
chīchihualli
.Séjourner quelque part
nactia v.réfl.
.Sel, n.m.
iztatl
.Sélectionner des personnes, n.m.
īxpehpena v.t. tē-.
.Semblable, adj.
nehneuhqui
.Semble-t-il
mach
.Sembler
nēci v.i.
.Semé adj.
tlachayāuhtli, tlapixōlli, tlatōctli
(être).Semé.
tōca v.réfl. à sens passif.
.Semelle de soulier
cacxopetlatl
.Semence n.f.
achtli, oquichchōtl, xināchtli
.Semer qqch.
chayāhua, pixoa ou pipixoa,
tōca v.t. tla-., toxāhua v.t. tla-., xināchoa
.Semer qqch pour qqn.
chayāhuilia v.bitrans. tētla-.
.Semeur, n.m.
tlachayāhuani, tlapixoh
.Sensation, n.f.
nematihuani
.Sensualité, n.f.
tlahēlpāquiliztli
.Sensuel, adonné à la débauche
tlahēlpāquini
.Sentier n.m.
icxiohtli
.Sentinelle n.f.
tlachixqui, yāōtlachixqui, yāōtlachiyani
.Sentiment n.m.
nemachīliztli, nematihuani
.Sentir bon
ahhuiāya v.i.
.Sentir mauvais
potōni v.i.
.Séparation, n.f.
tepāntli, tēnemātzayanaliztli, tlamātzayānaliztli, tlanemācāhualtīliztli
.Séparément, adv.
nōncuah, nōnōncuah
.Séparer qqch.
īxcolēhua v.t. tla-., nōnōncuahcātlālia v.t. tla-.
(se).Séparer
cēcecnitlālia v.récipr., mātzayāna v.récipr.
.Sept
chicōme
.Sépulcre n.m.
miccāpetlācalli
.Sépulture n.f.
tecochtli
.Sermon n.m.
teōtēmachtīlli
.Sermonner qqn.
nōnōtza v.t. tē-.
.Serpent, n.m.
cōātl
.Serpent cuit
cōāixcalli
.Serpentine n.f.
tehpochtli
.Serre de rapace
xomāitl, xomatzalli
.Serré adj.
tīlīntoc, tlapachōlli
(chose).Serrée
tlapātzōlli
.Serrer qqch.
tīlīnia v.t. tla-., tzitzitza v.t. tla-.
.Serres ou griffes de l'oiseau.
xomatzalli
.Serrure, n.f.
tlatzacualōni
.Servante, n.f.
coco, tepi
.Service n.m.
tlācohyōtl
.Service rendu à qqn.
tēicnēlīlli
.Serviette, n.f.
netēmpohpōhualōni
.Serviette (de table)
tlacualtzohtzomahtli
.Serviteur n.
āchtli
.Servitude, n.f.
tlācohyōtl
.Servir, être au service de qqn.
aachti, icnōpiltia, palēhuia
(ne).Servir à rien, se révéler vain.
nēnti v.i.
.Serviteur n.m.
cācāxeh, nenqui, tētlahuīcalli, tētlayecoltiāni, xōlo, xōlōtl
.Serviteur à gage
tlāquēhualli
.Seuil n.m.
tlaīxcuahuitl
.Seul
cēl, iyoh ou zanyoh
.Sevrer un enfant
chīchihualcāhualtia
.Siège, n.m.
icpalli, yeyān locatif
.Siège à dossier
tepotzohicpalli
.Siège sans dossier
tzinicpalli
.Siège en bois de pin
ocōicpalli
.Sifflement.
zozoloquiztli
.Sifflement, action de siffler avec les doigts
māpipichtli
.Siffler avec les doigts.
māpichoa v.i., māpipichoa
.Sifflet, n.m.
chīchtli
.Signe, n.m.
machiyōtl, nēzcāyōtl
.(faire) Signe
chihchihcopi
.Signifier qqch.
nēzcāyōtia v.t. tla-.
.Signifier qqch. à qqn.
nēzcāyōtia v.bitrans. tētla-.
.Silence, n.m.
necāhualiztli
.Silencieux adj.
mocāhuani
.Silex, n.m.
tecpatl
(semblable au).Silex
tecpatetic, tecpatic
:
.Sillon, n.m.
cuēmitl
.Similitude n.f.
tēnehnehuiliztli
.Simple adj.
cemmanqui
(être).Simple
cemani v.inanimé, cemmani v.inanimé
.Singe, n.m.
ozomahtli, cuauhchīmal
.Sinueux, adj.
cōltic, chīchihcōltic, chihchihcōltic
(se).Situer
mana v.réfl.
.Sobriété, n.f.
nemālhuiliztli, netlacualizcāhualtīliztli
.Soeur aînée
tepi
.Soie, n.f.
ocuilicpatl, ocuiltzahualli
.Soif, n.f.
āmiquiliztli
(avoir).Soif, n.f.
āmiqui v.i.
.Soigner (qqn.).
pahti, pahtlālilia
.Soigner les yeux de qqn.
īxpahtia v.t. tē-.
.Soigneusement.
tlanematcāchīhualiztica
.Soin, n.m.
machiztli
.Soir, n.m.
teōtlac
.Sol, n.m.
tlālmantli, tlālpantli
.Soldat vaillant
tiyahcāuh
.Soleil n.m.
tōnatiuh
.Solide, adj.
pipīnqui, tilictic, tilīnqui, tlacuāhuac
.Sollicitation, n.f.
tēneyehyecoltīliztli
(objet).Sollicité
tlacnōpilhuīlli
.Solliciter, v.t.
ihtlani, ihtlanilia, v.bitrans.,
.Sollicitude n.f.
nemocihuiliztli
.Sombre adj.
mixtecomac, pahpaltic, tlīlchihchintic, yayāuhqui
.Sommeil, n.m.
cochiztli ou cochiliztli
.Sommet, n.m.
cuāitl, tzonyōtl
.Sommet d'une montagne
tepēticpac, locatif
(au).Sommet
cuāc, monāmicyān
.Somnifère n.m.
cochīhuani éventuel
.Son, n.m.
caquiztiliztli, caquiztli
avoir un son, caquizti, v.inanimé
.Songe, n.m.
tēmictli, cochihtlehualli, iztlacatemictli
.Sonnailles, n.f.pl.
ayacachtli
.Sonner
tzilīni v.i.
.Sonore adj.
tzilictic
.Soporifique, adj.
cochīhuani
.Sorcellerie, n.f.
chīchyōtl, nāhualiztli, nāhuallōtl
.Sorcier, n.m.
tēyōllohcuāni, tlācatocolōtl
.Sorcière n.f.
tlāhuihpochin ou tlāhuihpochtli
.Sortie, action de sortir
quīzaliztli
.Sortie, endroit où on sort
quīzayān locatif
.Sortir
quīza v.i. ou huālquīza v.i.
.Sortir qqch.
quīxtia v.t. tla-.
.Sortir pour recevoir quelqu'un.
v.t. tē-. nahnāmiqui
.Sot, adj. et n.
cohcotoc, īxtecuecuech, tehpochtli, tehpochcoyōtl, xolopihtli
.Sottement, adv.
xolopihtica
.Sottise, n.f.
xolopihcāyōtl, xolopihnemiliztli, xolopihyōtl
.Souffle, n.m.
ihīyōtl ou ihiyōtl
.Souffler sur qqch.
pītza v.t. tla-.v.t. tla-.
.Souffrance n.f.
chichinaquiztli, tōnēhualiztli
.Souffrant
mococohqui
.Souffrir, v.i.
ihīyōhuia v.t. tla-., chichinaca v.i., tlaihīyōhuia v.i, tolīnia v.réfl., tolīnīlo passif
.Souffrir de qqch.
cocōlēhua v.t. tla-., pāccāyōhuia v.t. tla-., xīcoa v.t. tla-.
.Souffrir beaucoup
chīchichīna, chīchichinaca
.Souffrir de la chaleur
tlequīza v.i.
.Souhaiter qqch.
īcōltia v.bitrans., motla-., nehnequiltia v.bitrans., motla-.
.Souillé adj.
tlaāxīxtli, tzōyoh
(sans).Souillure
ahteuhyoh
(être).Soulagé.
caxāhua v.i.
.Soulager qqn.
cēhuia v.t. tē-.
(qui).Soulève qqch.
tlaahcocuini
.Soulever qqch
ahcocui
.Soulier n.m.
cactli
.Soumission n.f.
tētlācamatiliztli
.Soupière n.f.
mōlcaxitl
.Soupir, n.m.
tziucnoliztli
.Soupirer, v.i.
tziucnoa, ēlcihcihui
.Soupçon, n.m.
chicotlamatiliztli
.Soupçonneux,
chicotlamatini
.Souple adj.
yamānqui
.Source, n.f.
āmēyalli ou mēyalli, āpatzquitl
.Sourcils, n.m.plur.
īxcuāmolli, īxtohmitl
.Sourd, n.m.
nacatzatzatl ou nacatzatza
(devenir).Sourd, n.m.
nacaztzatzaihui, nacaztzatzati
(rendre qqn.).Sourd, n.m.
nacaztzatzatilia
.Sourire, v.i.
īxhuetzca v.i.
.Sourire à qqn.
īxhuetzquilia v.t. tē-.
.Souris, n.f.
quimichin, calquimichin
.Soutenir qqn.
palēhuia
.Soutien n.m.
chicāhuacayōtl
.Souterrain, n.m.
tlāloztōtl
.Souvenir, n.m.
necāuhcāyōtl, tlalnāmiquiliztli
(se).Souvenir de qqch.
ilnāmiqui v.t. tla-., ilnāmiquilia v.bitrans. motla-.
(se).Souvenir de ce que qqn. a fait
ilnāmiquilia v.bitrans. tētla-.
.Souvenir qu'on a de qqn.
tēilnāmiquiliztli
.Souvent
achca ou achcān, achchica, miecpa, miyacpa
.Souverain n.m.
tlahtoāni
.Souveraine n.f.
cihuāpillahtoāni
.Spacieux adj.
coyāhuac, tlahuehca
.Spatule rose d'Amérique
tlāuhquechōl
.Spectateurs, n.m.pl.
tlahtlattaqueh
.Sperme, n.m.
oquichchōtl, oquichxinachyōtl, tlācaxināchtli, xināchtli, xināchyōtl
.Spirituel adj.
tēhuehuetzquītiāni, yōlilizzoh
.Splendeur n.f.
tlanēxtīliztli, tlanēxtli
.Splendide adj.
māhuiztic
.Spongieux, adj.
poxāhuac, zōnectic
.Statue, n.f.
īxiptlahtli, tecuācuīlli
.Stérilité de la terre.
tlālhuāquiliztli
.Stupide adj. ou n.
īxtecuecuech, tompoxtli, tompox, tompotla, totompotla, xolopihtli, yōlquelli, yōlquimil
.Stupidité n.f.
tompoxxōtl
.Suavité n.f.
āhuiyacāyōtl
.Submerger, v.t.
ācalaquia
.Subsistance, n.f.
nencāyōtl, neuhcāyōtl
.Substitution d'emploi
neīxiptlahtiliztli
.Subvenir, v.t.
chīhua, réfl.
.Suc de maïs à l'état de sirop
ohuāneuctli
.Sucé
tlapahchichīntli
.Sucer, v.i.
pitzoa v.réfl.
.Sucer, v.t.
chichīna, pahchichīna
.Sucré
tzopēlic
.Sud n.m.
huitztlān
(vers le).Sud n.m.
huitztlāmpa
.Suer
ītōnia v.réfl.
.Sueur, n.f.
neītōnīliztli, tlācaihpotoctli, tzōtl, tzocuitlatl
.Suffocation, n.f.
ihīyōcāhualiztli
.Suffoquer
ihīyōmiqui v.i.
.Suie, n.f.
cuichtli, tlīlli
.Suie du four
texcalcuichtli
.Suivre qqn.
icxiahci, v.t. tē-., toca, v.t. tē-., tepotztoca, v.t. tē-.
.Suivre qqn. à la trace.
pachihuia, v.bitrans. motē-.
.Suivre (un chemin, une direction)
toca
.Sulfate de cuivre
tlāliyac
.Supercherie n.f.
tēīxcuepaliztli
.Superflu adj.
nēnyoh
.Supérieur n.m.
āchcāuhtli
.Supériorité n.f.
tlapanahuiliztli
.Supplier, v.t.
tlahtlauhtia v.t. tē-.
.Support, n.m.
tlamāmallōtl
.Supporter des peines
ihīyōhuia v.t. tla-.
.Supporter patiemment qqch v.t.
pāccāyōhuia, pāccāihiyōhuia, pāccāyōhuiltia
.Suppuration, formation de pus.
palāniliztli
.Surdité n.f.
nacaztzatzaihuiliztli ou nacaztzatzayōtl
.Surestimer qqch.
chamāhua v.t. tla-.
.Surface, n.f.
īxtli
.Surlendemain, n.m.
huīptlayōc
.Surpasser qqn.
panahuia v.t. tē-.
.Surveiller qqch. ou qqn.
piya, v.t. tē-., piye v.t. tla-., īxpiya, v.t. tē-. pachihuia, v.bitrans. motē-. ou motla-.
.Survenir, v.i.
huālahci
.Suspendre, v.t.
piloa, pampiloa
.Suspendu
pilcac
.Suspicion, n.f.
chāhualiztli
.Symboliser qqch.
nēzcāyōtia v.t. tla-.
.Syncope n.f.
yōlmiquiliztli
Alexis Wimmer